Βιταμίνη C και κρύωμα – Αλήθεια λειτουργεί;
Το κοινό κρυολόγημα ή συνάχι, είναι η συχνότερη μολυσματική ασθένεια στον άνθρωπο και ο μέσος άνθρωπος κρυολογεί αρκετές φορές σε ένα χρόνο. Είμαι σίγουρος ότι οποιοσδήποτε από σας, έστω και μια φορά έχει πάρει βιταμίνη C σαν θεραπεία για το κοινό συνάχι.
Έχει οποιαδήποτε επίδραση η βιταμίνη C στο κοινό κρύωμα;
Ήταν στο 1970, όταν ο βραβευμένος με το βραβείο Νόμπελ, Linus Pauling, διέδωσε τη θεωρία ότι η βιταμίνη C βοηθά στη θεραπεία των κρυολογημάτων.
Δημοσίευσε ένα βιβλίο σχετικά με την πρόληψη του κρυολογήματος χρησιμοποιώντας μεγάλες δόσεις βιταμίνης C έως και 18.000 (Wow!!!) mg ημερησίως. Για να μπορέσετε να συγκρίνετε, η συνιστώμενη ημερήσια δόση βιταμίνης C είναι 75 mg για τις γυναίκες και 90 mg για τους άνδρες.
Εκείνη την εποχή, εννοείται και δεν υπήρχε καμία αξιόπιστη μελέτη που να αποδεικνύει ότι είναι αλήθεια. Αλλά, τις επόμενες δεκαετίες, πολλές τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες (RCT’s) εξέτασαν το αν η βιταμίνη C έχει κάποια επίδραση στο κοινό κρυολόγημα. Τα αποτελέσματα ήταν αρκετά απογοητευτικά.
Μια ανάλυση 29 μελετών, με 11.306 συμμετέχοντες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα συμπλήρωμα 200 mg ή και περισσότερο βιταμίνης C δεν μείωσε τον κίνδυνο πρόκλησης κρυολογήματος.
Ωστόσο, η τακτική πρόσληψη βιταμίνης C έδειξε διάφορα οφέλη, όπως:
– Μειωμένη σοβαρότητα κρυολογήματος: Μείωσε τα συμπτώματα του κρυολογήματος, καθιστώντας το λιγότερο σοβαρό.
– Μειωμένη διάρκεια κρυολογήματος: Η πρόσληψη μείωσε το χρόνο αποκατάστασης κατά 8% στους ενήλικες και κατά 14% στα παιδιά, κατά μέσο όρο.
– Μια συμπληρωματική δόση 1-2 γραμμαρίων ήταν αρκετή για να συντομεύσει τη διάρκεια του κρυολογήματος κατά 18% στα παιδιά, κατά μέσο όρο.
Άλλες μελέτες σε ενήλικες έχουν βρει ότι 6-8 γραμμάρια την ημέρα είναι αποτελεσματικά.
Η βιταμίνη C φαίνεται να έχει ακόμη ισχυρότερες επιδράσεις σε άτομα που βρίσκονται υπό έντονο σωματικό άγχος. Στους δρομείς μαραθωνίου και τους σκιέρ, η βιταμίνη C μείωσε κατά το ήμισυ τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος.
Έτσι, αν και το συμπλήρωμα βιταμίνης C δεν έδειξε καμία επίδραση στον κίνδυνο πρόκλησης κρυολογήματος, φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της.
Πώς όμως η βιταμίνη C μειώνει τη σοβαρότητα των κρυωμάτων;
Η βιταμίνη C είναι ένα αντιοξειδωτικό και απαραίτητο για την παραγωγή κολλαγόνου στο δέρμα. Το κολλαγόνο είναι η πιο άφθονη πρωτεΐνη στα θηλαστικά, διατηρώντας το δέρμα και τους διάφορους ιστούς σκληρούς αλλά ευέλικτους. Η ανεπάρκεια βιταμίνης C μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση γνωστή ως σκορβούτο, η οποία δεν είναι πραγματικά πρόβλημα στις μέρες μας, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν αρκετή ποσότητα βιταμίνης C από τα τρόφιμα.
Ωστόσο, είναι λιγότερο γνωστό ότι η βιταμίνη C είναι επίσης εξαιρετικά συγκεντρωμένη σε ανοσοκύτταρα και μπορεί να εξαντληθεί γρήγορα κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης. Στην πραγματικότητα, η ανεπάρκεια βιταμίνης C εξασθενεί σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων. Για το λόγο αυτό, η λήψη αρκετής βιταμίνης C κατά τη διάρκεια μιας μόλυνσης είναι καλή ιδέα.
Άλλα θρεπτικά συστατικά και τρόφιμα που μπορούν να βοηθήσουν
Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα, ορισμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά μπορούν να βοηθήσουν το σώμα να ανακάμψει. Στο παρελθόν, οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει διάφορα τρόφιμα για τη μείωση των συμπτωμάτων τους. Λίγα από αυτά αποδεικνύονται επιστημονικά ότι δουλεύουν, αλλά ορισμένα υποστηρίζονται από αποδεικτικά στοιχεία.
Φλαβονοειδή: Αυτά είναι αντιοξειδωτικά που βρίσκουμε στα φρούτα και τα λαχανικά. Μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα φλαβονοειδών μπορούν να μειώσουν κατά μέσο όρο τον κίνδυνο εμφάνισης μολύνσεων στους πνεύμονες, το λαιμό και τη μύτη κατά 33%.
Σκόρδο: Αυτό το κοινό μπαχαρικό περιέχει μερικές αντιμικροβιακές ενώσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των αναπνευστικών λοιμώξεων.
Στην τελική…
Η πρόσληψη συμπληρώματος βιταμίνης C δεν θα μειώσει τον κίνδυνο πρόκλησης κρυολογήματος, αλλά μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωσή και να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας. Ενώ το να λαμβάνετε συμπλήρωμα μπορεί να είναι απαραίτητο για την επίτευξη της υψηλής πρόσληψης βιταμίνης C που απαιτείται για τη βελτίωση του κρυολογήματος, βεβαιωθείτε ότι δεν θα το παρακάνετε. Αυτό γιατί η υπερκατανάλωση βιταμίνης C έχει κάποιες δυσμενείς παρενέργειες.
Για να ικανοποιήσετε τις βασικές σας απαιτήσεις θρεπτικών ουσιών, τα τρόφιμα είναι γενικά μια καλύτερη ιδέα. Καλά παραδείγματα τροφών που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C είναι τα πορτοκάλια, οι πιπεριές και ειδικά οι κόκκινες.
Στέφανος Ματσούκας
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc