Πώς η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην υπογονιμότητα;

Είσαι σε αναπαραγωγική ηλικία και εκεί που περιμένεις το πολυπόθητο θετικό αποτέλεσμα και δεν έρχεται αρχίζεις να σκέφτεσαι τι φταίει. Τα πρώτα που έρχονται στο μυαλό σου είναι η διατροφή σου, ότι το παράκανες με το αλκοόλ τελευταία, η γυμναστική και η έλλειψη ύπνου…

Πολύ σωστά το σκέφτεσαι, ένας καλός τρόπος ζωής με υγιεινή διατροφή, ποιοτικό ύπνο και γυμναστική κάνει το σώμα σου πιο έτοιμο και πιο γόνιμο.

Ωστόσο, εδώ να βάλω μια μεγάλη σημείωση, ότι τα οργανικά προβλήματα που καθιστούν έναν οργανισμό υπογόνιμο δεν διορθώνονται με τη διατροφή. Σίγουρα η διατροφή είναι ο σύμμαχος σου αλλά ίσως να μην είναι η δική σου λύση. Υπάρχουν γυναικολόγοι ειδικευμένοι σε αυτό το κομμάτι που καλό είναι αν το προσπαθείς και δεν έρχεται να το ψάξεις καλύτερα.

 

Στατιστικά υπολογίζεται ότι περίπου το 15% των ζευγαριών παγκοσμίως αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να αποκτήσουν παιδί. Η γυναικεία υπογονιμότητα συμβάλλει μόνο στο 35% των συνολικών περιπτώσεων υπογονιμότητας, το 20% των περιπτώσεων σχετίζεται τόσο με τις γυναίκες όσο και με τους άντρες, το 30% αφορά προβλήματα υπογονιμότητας στους άνδρες και το 15% των περιπτώσεων αφορά υπογονιμότητα που παραμένει ανεξήγητη. Συμπέρασμα, η υπογονιμότητα δεν είναι μόνο γυναικεία υπόθεση αλλά αφορά και τους άνδρες.

 

Ας δούμε από διατροφικής άποψης τι μπορεί να βοηθήσει στη γονιμότητα. Τι άλλο θα μπορούσε να αποτελεί ως πρώτο σημείο εκτός από την διατήρηση ενός υγιούς βάρους ή να γίνει προσπάθεια ώστε να προκύψει ένα φυσιολογικό βάρος;

 

– Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα κρέατα (όσο είναι δυνατόν) και μειώστε την πρόσληψη αλατιού και ζάχαρης.

 

– Ένα ακόμη σημείο για αποφυγή που μπορεί να μην είναι διατροφικό αλλά είναι πολύ σημαντικό είναι η μείωση ή ακόμα και η αποχή από κάπνισμα και αλκοόλ.

 

– Βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά που συνδέονται με θετικές επιδράσεις στη γονιμότητα τόσο της γυναίκας όσο και του άνδρα είναι το φολικό οξύ, η βιταμίνη Β12 και τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα.

 

-Επίσης, απαραίτητα θεωρούνται το ασβέστιο, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο, το ιώδιο, το σελήνιο και η βιταμίνη D. Μία από τις πιο σημαντικές βιταμίνες του συμπλέγματος Β για τη γονιμότητα και την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου είναι το φολικό οξύ ή Β9. Το φολικο οξύ είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την ανδρική όσο και για τη γυναικεία γονιμότητα. Η λήψη συμπληρώματος φολικού οξέος έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει το περιβάλλον της μήτρας για το αναπτυσσόμενο ωάριο καθώς και το περιβάλλον στο οποίο ζουν τα σπερματοζωάρια στο σπέρμα και σχετίζεται με βελτιωμένες πιθανότητες εγκυμοσύνης.

 

– Τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα παρέχουν πολυάριθμα οφέλη για την αναπαραγωγική υγεία ανδρών και γυναικών. Για τις γυναίκες, τα ωμέγα 3 έχουν αποδειχθεί ότι υποστηρίζουν την ποιότητα των ωαρίων και καθυστερούν τη γήρανση των ωοθηκών, βελτιώνουν τα ποσοστά εγκυμοσύνης και υποστηρίζουν την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου και του βρέφους.

 

– Η αντικατάσταση των ζωικών πηγών πρωτεΐνης σε φυτικές πηγές πρωτεΐνης μειώνει τον κίνδυνο στειρότητας. Εστιάστε σε φυτικές και πλούσιες πηγές πρωτεΐνης με χολίνη όπως φασόλια, φακές, σόγια, ξηρούς καρπούς, σπόρους και κινόα. Ενθαρρύνεται η κατανάλωση των αυγών και 2-3 μερίδες ψαριών πλούσιων σε ωμέγα 3 την εβδομάδα.

 

Γυναίκες και άνδρες, αλλά κυρίως γυναίκες, ενσωματώστε στη διατροφή σας δημητριακά ολικής αλέσεως, άπαχα κρέατα, φυλλώδη λαχανικά, φρέσκα λαχανικά, φρούτα και ξηρούς καρπούς για να δώσετε στο σώμα σας ότι χρειάζεται για να υποστηρίξει τα ωάρια σας (τα αυγά όπως τα αποκαλούν οι γιατροί).

 

– Άλλες 2 πολύ σημαντικές βιταμίνες που δεν τις έχουμε αναφέρει είναι η βιταμίνη Ε και η βιταμίνη Β6. Η βιταμίνη Ε έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες και να αυξήσει την παροχή ωοθυλακικού αίματος που είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη ωαρίων υψηλής ποιότητας. Επίσης, βοηθά το περιβάλλον του σπέρματος να διατηρεί ουδέτερο ph.  Μια φανταστική πηγή βιταμίνης Ε είναι το αβοκάντο.

 

– Η βιταμίνη Β6 είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη, η οποία ρυθμίζει τις ορμόνες του σώματος και τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Μια ανεπάρκεια βιταμίνης Β6 μπορεί να οδηγήσει σε κακή ανάπτυξη ωαρίων και σπέρματος. Η μπανάνα περιέχει βιταμίνη Β6 και είναι πλούσια τροφή σε κάλιο η οποία βοηθά στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης στον κόλπο, αλλά μπορεί να τονώσει τόσο την ανδρική όσο και τη γυναικεία γονιμότητα.

 

Συμβουλή: δημιουργήστε κατάλληλο τρόπο ζωής σε συνδυασμό με ελαφριά άσκηση χωρίς άγχος. Δεν ωφελεί να δημιουργηθεί πρόβλημα λόγω άγχους χωρίς να υπάρχει. Αν οι προσπάθειες σας εντός του χρόνου (ανάλογα την ηλικία) δεν επιφέρουν αποτέλεσμα τότε ψαχτείτε με τις κατάλληλες εξετάσεις έγκαιρα.

 

Αντιγόνη Ανδρέου 

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc, RD

 

Βιβλιογραφία:

Thurston L, Abbara A, Dhillo WS. Investigation and management of subfertility. Journal Clinical Pathology. 2019;72(9):579-87.

Leaver RB. Male infertility: an overview of causes and treatment options. British Journal Nursing 2016;25(18):S35-40.