Μαύρη, γάλακτος ή λευκή σοκολάτα;

Η σοκολάτα προέρχεται από τους καρπούς του δέντρου Theobroma cacao (στα ελληνικά «τροφή των θεών»), γνωστό ως κακαόδεντρο. Αρχικά οι σπόροι βρίσκονται μέσα σε χρωματιστά «πουγκιά» στο κακαόδεντρο. Αφού συλλεχθούν αποξηραίνονται και καβουρδίζονται, πράγμα που τους δίνει το ιδιαίτερο καφέ χρώμα και τη χαρακτηριστική έντονη γεύση. Μέτα από αυτή τη διαδικασία οι σπόροι αλέθονται σε μία ομοιόμορφη πάστα που ονομάζεται λικέρ σοκολάτας, η οποία με τη σειρά της διαχωρίζεται στη σκόνη κακάο και στο βούτυρο κακάο (φυτικό λίπος).  Μαζί με άλλα συστατικά, αυτά τα δυο υλικά χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των διαφόρων ειδών σοκολάτας.

 

Τα διάφορα είδη σοκολάτας

 

Μαύρη Σοκολάτα: Η μαύρη σοκολάτα περιέχει κακάο, βούτυρο κακάο και λίγη ζάχαρη. Ανάλογα όμως με την επεξεργασία, το ποσοστό του κακάο μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Έτσι, έχουμε τη σοκολάτα υψηλής (70-85%), μέτριας (60-69%) και μικρής (45-59%) περιεκτικότητας σε κακάο. Η μαύρη σοκολάτα είναι η σοκολάτα που δεν περιέχει γάλα, ενώ έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη και φυτικές ίνες συγκριτικά με τη λευκή και τη σοκολάτα γάλακτος.

Σοκολάτα Γάλακτος: Η σοκολάτα γάλακτος περιέχει πολύ μικρότερη ποσότητα κακάο, περίπου 10% και περιέχει γάλα, περισσότερη ζάχαρη και λίπος.

Λευκή Σοκολάτα: Σε αντίθεση με τα άλλα δυο είδη σοκολάτας, η λευκή δεν περιέχει καθόλου κακάο. Αποτελεί μείγμα από βούτυρο κακάο, ζάχαρη και γάλα. Λόγο της περιεκτικότητας τους σε γάλα τόσο η άσπρη όσο και η σοκολάτα γάλακτος, έχουν περισσότερο ασβέστιο σε σύγκριση με την μαύρη.

“Θερμιδικά” όμως,  παρ’ ότι οι περισσότεροι θεωρούμε ότι η μαύρη σοκολάτα είναι καλύτερη, ωστόσο η διαφορά είναι μόνο 10 – 30 θερμίδες. 

 

Ποια είναι τα οφέλη της σοκολάτας στην υγεία;

 

Η μαύρη σοκολάτα προσφέρει τα περισσότερα οφέλη σε σύγκριση με τα υπόλοιπα είδη σοκολάτας. Αυτό οφείλεται στην μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κακάο, το οποίο είναι άριστη πηγή αντιοξειδωτικών συστατικών.

Τα συστατικά της μαύρης σοκολάτας  φαίνεται ότι:

• έχουν καρδιαγγειακά οφέλη μειώνοντας τη φλεγμονή.
• προστατεύουν το δέρμα από οξειδωτικές βλάβες.
• βοηθούν στη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας και της διάθεσης.
• προστατεύουν από την οξείδωση της LDL χοληστερόλης,  που αποτελεί βασικό παράγοντα δημιουργίας της αθηρωματικής πλάκας. Αποτέλεσμα αυτής της προστατευτικής δράσης είναι η ελαττωμένη εναπόθεση χοληστερόλης στις αρτηρίες.
• έχουν ευεργετική δράση στο λιπιδαιμικό προφίλ, ελαττώνοντας την «κακή» LDL και αυξάνοντας την «καλή» HDL χοληστερόλη.
• έχουν διεγερτική επίδραση στο ενδοθήλιο των αρτηριών ως αποτέλεσμα της βελτιωμένης ροής του αίματος, καθώς επίσης και της μείωσης της αρτηριακής πίεσης.

 

Ο περισσότερος κόσμος συγχύζει το κακάο με τη σοκολάτα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να τονιστεί ότι είναι 2 διαφορετικά πράγματα, αφού το κακάο αποτελεί συστατικό της σοκολάτας. Επομένως, όσο μεγαλύτερο ποσοστό κακάο υπάρχει σε μια σοκολάτα τόσο περισσότερο ωφέλιμη είναι.

 

Τι θέση έχει το κακάο και η σοκολάτα στη διατροφή μου;

 

Αφού λοιπόν το κακάο έχει τόσα πολλά οφέλη γιατί να μην το καταναλώνω καθημερινά; Η απάντηση χαροποιεί τον λάτρη του κακάο αφού ΝΑΙ μπορεί να καταναλώνει “καθαρή” σκόνη κακάο καθημερινά μέσα στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Η καθαρή σκόνη κακάο έχει θετικές επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου λόγω των ισχυρών αντιοξειδωτικών ουσιών. Στις μέρες μας όμως,  η ποιο συχνή μορφή που βρίσκουμε το κακάο είναι αυτή της σοκολάτας η οποία είναι επίσης πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση υπερβολικής σοκολάτας οδηγεί συχνά σε αύξηση του σωματικού βάρους, ενώ την ίδια στιγμή η βιομηχανική επεξεργασία της σοκολάτας καταστρέφει σε μεγάλο βαθμό τα αντιοξειδωτικά συστατικά. 

 

Εάν δεν μπορείτε να αντισταθείτε στη σοκολάτα μην την στερηθείτε, απλά περιορίστε την κατανάλωση της και προτιμήστε τη μαύρη σοκολάτα.  ”Συμφωνείστε” με τον εαυτό σας πόσο και πότε θα φάτε σοκολάτα μέσα στην ημέρα ή την εβδομάδα. Έχετε υπόψη πως ενδεικτικά 1 μερίδα σοκολάτας  ισοδυναμεί με  25 γραμμάρια και αντιστοιχεί περίπου σε 150 θερμίδες. Προτιμήστε επίσης φρούτα με επικάλυψη μαύρης σοκολάτας όπως σταφίδες, φράουλες, δαμάσκηνα, μπανάνα κ.α. τα οποία ικανοποιούν την αίσθηση της γλυκιάς επιθυμίας, ενώ ταυτόχρονα καταναλώνετε και μια μερίδα φρούτου. Για πιο υγιεινή επιλογή φτιάξτε τα στο σπίτι. Όσο πιο «μαύρη» η σοκολάτα, τόσο περισσότερο κακάο περιέχει, άρα και περισσότερα αντιοξειδωτικά. Ελέγξτε ότι η «μαύρη» σοκολάτα που επιλέγετε έχει τουλάχιστον 70% περιεκτικότητα σε κακάο και σίγουρα όσο λιγότερη ζάχαρη και λιπαρά περιέχει, τόσο το καλύτερο για την υγεία.

 

Άρα όπως όλα στην διατροφή . . . παν μέτρον άριστον!

 

 

Δήμητρα Σκαπούλλαρου

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc