Παίζει ρόλο το είδος Υδατάνθρακα στο Διαβήτη;
Οι υδατάνθρακες είναι ένα από τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά, αφού είναι η βασική πηγή ενέργειας του εγκεφάλου μας και του νευρικού μας συστήματος.
Τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στη γλυκόζη του αίματος σε σχέση με τα τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνη ή λίπος. Επομένως, στο διαιτολόγιο του ατόμου με διαβήτη η συνολική ποσότητα των υδατανθράκων διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της γλυκόζης.
Ποσότητα υδατανθράκων
Οι υδατάνθρακες πρέπει να καλύπτουν το 45 – 65% των συνολικών ημερήσιων αναγκών στο διαιτολόγιο τόσο του ασθενή με διαβήτη όσο και ενός υγιή ενήλικα. Στην ομάδα του υδατάνθρακα δεν ανήκουν μόνο τα ψωμιά και τα ζυμαρικά αλλά μια μεγάλη “γκάμα” όπως είναι το ρύζι, οι πατάτες, το κινόα/φαγόπυρο, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά όπως το γάλα και το γιαούρτι. Οι υδατάνθρακες πρέπει να κατανέμονται σωστά σε όλα τα γεύματα και σνακ της ημέρας ξεκινώντας από το πρωινό και τελειώνοντας με το βραδινό.
Παρ’ όλα αυτά, λανθασμένα, στις περισσότερες δίαιτες, η κατανάλωσή τους αποθαρρύνεται. Θα ήταν πιο σωστό να πούμε πως το κλειδί βρίσκεται στην ποσότητα και ποιότητα των υδατανθράκων παρά στον εξ’ ολοκλήρου αποκλεισμό τους.
Σύνθετοι υδατάνθρακες
Τόσο η ποιότητα όσο και η ποσότητα των υδατανθράκων είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος αλλά και καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία. Οι υδατάνθρακες των γευμάτων πρέπει να αποτελούνται από υδατάνθρακες “βραδείας αποδέσμευσης” που προκαλούν μικρότερη και πιο παρατεταμένη μεταγευματική αύξηση της γλυκόζης (διασπώνται αργά και απελευθερώνουν με βραδύτερο ρυθμό τα σάκχαρά τους), μειώνοντας τις απαιτήσεις σε ινσουλίνη, καθώς και τον κίνδυνο υπογλυκαιμιών.
Τα περισσότερα από αυτά (λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και ωμά φρούτα) είναι πλούσια σε φυτικές ίνες οι οποίες καθυστερούν την απορρόφηση της γλυκόζης από το έντερο και έτσι συνδέονται με χαμηλότερα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης και καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο. Οι φυτικές ίνες μειώνουν επίσης την απορρόφηση του λίπους με αποτέλεσμα να βελτιώνονται τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα.
Bottom Line: Οι σύνθετοι υδατάνθρακες, οι οποίοι είναι υδατάνθρακες πλούσιοι σε φυτικές ίνες πρέπει να καταναλόνται σε κάθε γεύμα για την καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος.
Απλοί υδατάνθρακες
Μεγάλο μέρος των υδατανθράκων της σύγχρονης διατροφής προέρχονται από τους απλούς υδατάνθρακες. Ενώ κάποια σάκχαρα υπάρχουν φυσικά σε τρόφιμα όπως το γάλα, οι περισσότεροι απλοί υδατάνθρακες στα φαγητά εμπορίου αποτελούν προσθήκες, από τις οποίες οι πιο κοινές είναι η λευκή και καστανή ζάχαρη, το σιρόπι καλαμποκιού, η γλυκόζη, η φρουκτόζη και η σακχαρόζη. Αρκετά τρόφιμα τα οποία είναι πλούσια σε ελεύθερα σάκχαρα είναι ταυτόχρονα φτωχά σε μικροθρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.
Οι απλοί υδατάνθρακες απορροφώνται και αφομοιώνονται γρήγορα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σημαντική αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος και ως αποτέλεσμα να προκληθεί αυξημένη έκκριση ινσουλίνης που οδηγεί σε αντιδραστική υπογλυκαιμία.
Τα τρόφιμα που περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη ή άλλα απλά σάκχαρα μπορούν να αντικατασταθούν από τρόφιμα με ολιγοθερμιδικά υποκατάστατα (γλυκαντικά), όπως η στέβια ή η ασπαρτάμη, ώστε να έχουν την επιθυμητή γλυκιά γεύση χωρίς τις αρνητικές επιπτώσεις στις τιμές της γλυκόζης του αίματος
Επίσης, δεν μιλάμε για την απαγόρευση στην κατανάλωση της απλής ζάχαρης ή άλλων απλών σακχάρων, αλλά σύσταση για αποφυγή της συχνής κατανάλωσης.
Δήμητρα Σκαπούλλαρου
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc